Pandemilerde Saðlýk Çalýþanlarýnýn Psikososyal Saðlýðýný Etkileyen Koruyucu ve Risk Faktörlerine Ýliþkin Bir Derleme

Pandemilerde genelde saðlýk sistemleri, özelde ise saðlýk profesyonelleri için çalýþma yükü ve stresi belirgin derecede artar. Uzun mesai saatleri, aðýrlaþan çalýþma ortamý koþullarý, hasta sayýsýyla birlikte toplumun beklenti ve kaygýlarýndaki çoðalma ve de çalýþanlarýn kendilerinin hastalanma riskleri bir bütün olarak saðlýk çalýþanlarýnýn genel psikososyal iþlevselliðine ve dayanýklýlýðýna etkide bulunur. Bu dönemlerde psikolojik incinebilirlik riski artan çalýþanlara yönelik destekleyici psikososyal hizmet ve programlarýn sunulabilmesi için koruyucu faktörler ve risk faktörleri üzerinde çalýþma ihtiyacý doðmaktadýr. Bu derlemenin amacý, pandemi dönemlerinde saðlýk çalýþanlarýnýn psikososyal saðlýðýný etkileyen koruyucu faktörlerin ve risk faktörlerinin, yakýn dönem salgýnlarla ilgili (SARS, MERS–CoV ve çoðunlukla Covid–19 örneklerinde) literatür bilgilerine dayalý olarak gözden geçirilmesidir. Ýnceleme, psikososyal deðiþkenlerin deðerlendirildiði araþtýrmalarla sýnýrlandýrýlarak yapýlmýþtýr. Saðlýk çalýþanlarý pandemilerde, anksiyete, depresyon, travma sonrasý stres bozukluðu gibi psikiyatrik bozukluklarý ve tükenmiþlik gibi belirtileri toplumun geneline göre daha yüksek düzeyde gösterebilmektedir. Pandemilerin psikososyal yönlerini inceleyen çalýþmalara göre, kadýnlar ve hemþireler daha fazla etkilenmektedirler. Hijyen koþullarýnýn uygunluðu, koruyucu ekipmanlara yeterli eriþim, dengeli çalýþma–dinlenme saatleri, pandemi ekip üyeleri arasýndaki sosyal ve duygusal destek iliþkileri ve yönetim birimlerinden saðlanan destekleyici hizmetler koruyucu faktörler arasýndadýr. Saðlýk çalýþanlarýnýn stigmatizasyona karþý korunmasý ve toplumsal olarak desteklenmesi psikososyal saðlýklarýný korumada etkili olacaktýr.

A Review of Protective and Risk Factors Affecting Psychosocial Health of Healthcare Workers in Pandemics

In pandemics, work load and stress levels increase significantly for healthcare systems in general and healthcare professionals in particular. Long working hours, difficult working environment conditions, the increase in the expectations and concerns of the society together with the number of patients, and the risks of getting infected themselves affect the overall psychosocial functionality and resilience of healthcare workers. In these periods, there is a need to work on protective and risk factors in order to provide supportive psychosocial services and programs for healthcare workers considering their increased risk of vulnerability levels. This review aims to review the protective and risk factors affecting the psychosocial health of healthcare workers during pandemics, based on literature information about recent outbreaks (SARS, MERS-CoV and mostly Covid-19 examples). The examination was limited to studies in which psychosocial variables were evaluated. Healthcare professionals may show the symptoms of psychiatric diorders such as anxiety, depression, post-traumatic stress disorder and burnout at a higher level in pandemics than the general population. Studies examining the psychosocial aspects of pandemics have shown that women and nurses are more affected. Adequate hygienic conditions, access to protective equipment, balanced working–resting hours, social and emotional support relationships between work teams and supportive services from management units are among the protective factors. In order to protect the psychosocial health of healthcare workers, they should be protected against stigmatization and socially supported.